Flauwvallen is een aandoening die relatief vaak voorkomt. Flauwvallen kan, zeker indien het de eerste keer betreft, een belangrijke impact hebben op patiënt en zijn naaste omgeving.
Het kenmerkende van flauwvallen is dat patiënten in een staande positie eerst onwel worden wat meestal gevolgd wordt door een bewustzijnsverlies en val. Na een korte periode komen patiënten met flauwvallen spontaan weer bij (dit in tegenstelling tot andere vormen van plots bewustzijnsverlies zoals epilepsie/vallende ziekte).
Vaak worden patiënten met flauwvallen ook naar de eerste hulp in een ziekenhuis gebracht, met name als men verdenking heeft van een ernstige onderliggende oorzaak of dat er letsels zijn die dit noodzakelijk maken.
Meestal wordt flauwvallen niet door een ernstige of levensbedreigende aandoening veroorzaakt. Dit is met name het geval bij jongeren die flauwvallen. In de minderheid van de gevallen kan er echter, ook bij jongeren, een onderliggende hartkwaal aan ten grondslag liggen. Het spreekt voor zich dat deze groep een hoger risico heeft op ernstige gezondheidsproblemen en snelle en adequate analyse en zo nodig behandeling behoeft.
De meeste voorkomende oorzaak van flauwvallen is meestal gelegen in een goedaardige reactie in het lichaam (ook wel reflex-syncope genoemd) van de bloedsomloop op in- en externe omstandigheden of gebeurtenissen. Hierbij moet u denken aan o.a. uitdroging en/of langdurig rechtstaan, extreme hitte, stress, angst of hevige emoties. Deze factoren maken dat de regeling van de bloedsomloop, door het autonome zenuwstelsel, tijdelijk tekort kan schieten waardoor de bloeddruk in de hersenen te laag wordt en men het bewustzijn verliest.
Kenmerkend is dat flauwvallen meestal in een staande lichaamshouding optreedt en dat men na de val spontaan weer bijkomt. Dit als onderscheid van andere, niet-bloeddruk gerelateerde, aandoeningen die ook een bewustzijnsverlies kunnen veroorzaken zoals epilepsie (vallende ziekte).
Hoewel vasovagale syncope meestal optreedt bij jongeren kan het zeker ook bij ouderen optreden, met name dan als zij het eerder in hun leven gehad hebben. Bij ouderen (>65jr) wordt flauwvallen meestal veroorzaakt door zgn. orthostatische hypotensie (OH). Dit is het fenomeen dat bij het overeind komen, de bloeddruk zo sterk daalt dat hierdoor eveneens de bloeddruk naar de hersenen te laag wordt en bewustzijnsverlies kan optreden.
Het is normaal dat de bloeddruk bij overeind komen iets zakt, maar normaliter compenseert het lichaam dit meestal binnen luttele seconden zonder dat men hier iets van merkt. Bij orthostatische hypotensie werkt dit mechanisme dus onvoldoende.
Iedere patiënt met flauwvallen (syncope) kan terecht voor diagnostiek en zo nodig behandeling op onze Syncope Poli. Hierbij gebruiken we verschillende onderzoeksmethodes, waaronder de TiltTest. Lees meer over onze Syncope Poli.