Bewegen is goed voor je hart, maar zeer intensief sporten ook?

Het is algemeen bekend dat bewegen de kans op hart- en vaatziekten kan verlagen. De Hartstichting adviseert dan ook om niet te vaak stil te zitten en tenminste 2,5 uur per week matig intensief te sporten, bijvoorbeeld meerdere dagen per week wandelen of fietsen, en spier- en botversterkende oefeningen te doen. Sporters blijken ook langer te leven dan niet-sporters, dit is bijvoorbeeld aangetoond voor Olympische medaillewinnaars en Tour de France- wielrenners.

In het licht van bovenstaande zijn de uitkomsten van een recent onderzoek vanuit Radboudumc zeer opmerkelijk. Mannen van 50+, die meer dan vijf uur per week zeer intensief sportten (hardlopen en spinning), lieten gedurende een follow-up periode van zes jaar op een CT-scan van het hart namelijk meer toename van verkalking in de kransslagaderen zien, dan mannen die minder intensieve sporten beoefenden (wielrennen en voetbal). De oorzaak van dit verschil is nog niet opgehelderd, gedacht wordt dat zeer intensief sporten leidt tot een langere blootstelling aan hoge bloeddruk en groter activatie van ontstekingscellen.

In de regel gaat meer verkalking in de kransslagaderen gepaard met een groter risico op hart- en vaatziekten. Vervolgonderzoek zal moeten uitwijzen of de kans op hart- en vaatziekten bij de zeer intensieve sporters op de lange termijn ook verhoogd is ten opzichte van minder intensieve sporters. In dit kader is de bevinding dat de afwijkingen in de kransslagaders bij de zeer intensieve sporters vaker verkalkte plaques betroffen zeer interessant. Deze plaques worden namelijk beschouwd als minder schadelijk, omdat zij minder vaak tot een hartinfarct leiden dan plaques die vetrijk zijn of zowel vet als kalk bevatten.

Het is belangrijk om de resultaten van dit onderzoek in het juiste perspectief te plaatsen. Het betreft een groep gezonde en sportieve mannen, die door hun gezonde leefstijl een lagere kans op hart- en vaatziekten en voortijdig overlijden hebben dan mannen die onvoldoende bewegen. Of de bevindingen ook toepasbaar zijn op vrouwen is maar de vraag. Over het algemeen komt verkalking van de kransslagaderen bij vrouwen namelijk minder vaak voor dan bij mannen.

In het onderzoek is niet gekeken naar patiënten die al bekend zijn met hart- en vaatziekten. Bij patiënten die een dotterbehandeling hebben ondergaan is bijvoorbeeld aangetoond dat high-intensity interval training (HIIT) het volume van resterende atheromateuze (vetrijke) plaques kan doen afnemen. Bij HIIT training worden korte intervallen van hoge intensiteit (hartslag 80-95% van maximaal) afgewisseld met rustperiodes.

Het moge duidelijk zijn dat meer onderzoek nodig is om de intrigerende relatie tussen intensief sporten en slagaderverkalking verder te ontrafelen. De gunstige effecten van bewegen op het voorkomen van hart- en vaatziekten staan echter niet ter discussie. Alle reden dus om het bewegingsadvies van de Hartstichting ter harte te nemen.