arrow_left Alle nieuwsbrieven

Oorzaken, onderzoek en behandeling van myocarditis

Myocarditis is een ontsteking (-itis) van de hartspier (myocard). De hartspier is het gedeelte van het hart dat verantwoordelijk is voor het rondpompen van het bloed.

Hoe gevaarlijk is een ontstoken hartspier?

Dat is heel wisselend. Soms heeft iemand helemaal geen klachten en wordt de ontsteking dus ook niet ontdekt. Bij ernstige gevallen kan de hartspier zo ernstig worden aangetast dat er binnen enkele weken hartfalen of hartritmestoornissen ontstaan. Heel soms kan dit zelfs leiden tot een hartstilstand.


Sporters, en met name topsporters moeten extra alert blijven. Als een ontstoken hartspier niet wordt opgemerkt, kan dat voor een sporter heel gevaarlijk zijn. Door het sporten kan de ontsteking ontsporen met soms een fatale afloop door ernstige hartritmestoornissen.

Oorzaken:

In de meeste gevallen is de oorzaak een virusinfectie, zoals het influenzavirus (griep, het parvovirus, adenovirus, human herpesvirus 6, enterovirus en dus ook COVID 19). Andere mogelijke oorzaken zijn:

  • Bacteriële infectie, zoals streptokokken en Borrelia (ziekte van Lyme);
  • Parasiet;
  • Als gevolg van medische een behandeling, zoals na bestraling of als bijwerking van geneesmiddelen zoals cytostatica;
  • Systeemziekte, zoals reuma en sarcoidose;
  • Schimmelinfectie;
  • Drugsgebruik.

Klachten waar men alert op moet zijn:

Sommige mensen merken niets van een ontstoken hartspier, maar er zijn een aantal symptomen waar patiënten op kunnen letten.

  • Pijn op de borst;
  • Koorts;
  • Griepachtige verschijnselen;
  • Overmatig zweten;
  • Lage bloeddruk;
  • Hartritmestoornissen;
  • Vermoeidheid.

Ook patiënten die klachten hebben van hartfalen, zoals kortademigheid en vocht vasthouden in de benen dienen alert te zijn op een ontstoken hartspier.

Onderzoek en diagnose

Om te bepalen of er aanwijzingen zijn voor myocarditis zijn er verschillende onderzoeken mogelijk naast anamnese en lichamelijk onderzoek. Dit betreft de volgende onderzoeken:


Bloedonderzoek:

  • Biomarkers - verhoogd Troponine T en CK-MB
  • Ontstekingswaarden: Verhoogd aantal leucocyten en CRP

Electrocardiogram:

  • Sinustachycardie
  • Diffuus negatieve T-toppen
  • Zowel supraventriculaire als ventriculaire ritmestoornissen
  • AV-geleidingsstoornissen
  • S-T segment elevatie zonder reciproke depressie

Echocardiografie:

  • Verminderde linkerventrikelfunctie
  • Pericardeffusie (vocht in de pericardiale ruimte)
  • Verdikt en echogeen myocard (hartspier)

MRI van het hart:

  • Myocardiaal oedeem
  • Verminderde linkerventrikelfunctie
  • Pericardeffusie (vocht in de pericardiale ruimte)

Hartbiopsie (stukje hartspierweefsel):

  • aanwijzingen voor ontsteking

Behandeling van myocarditis

Welke behandeling nodig is bij myocarditis is afhankelijk van de oorzaak en de klinische verschijnselen. Als de oorzaak een virale infectie is, dan geneest dit meestal spontaan. In andere gevallen is specifieke behandeling nodig, zoals bijvoorbeeld antibiotica bij een bacteriële infectie. Bij klinische tekenen van hartfalen of linker ventrikel dysfunctie is (medicamenteuze) behandeling voor hartfalen geïndiceerd. Ook bij hartritmestoornissen is medicamenteuze behandeling vaak noodzakelijk.

Prognose

De prognose na een doorgemaakte myocarditis is sterk afhankelijk van de schade aan de hartspier. Gelukkig genezen de meeste patiënten volledig van een myocarditis, dat wil zeggen zonder restverschijnselen en met behoud van linker ventrikel functie. In ernstige gevallen kan myocarditis leiden tot ernstig hartfalen, waarvoor medicamenteuze behandeling blijvend noodzakelijk is of bij een zeer ernstig beloop zelfs mechanische ondersteuning of harttransplantatie. Daarnaast geeft een doorgemaakte myocarditis die geleid heeft tot schade aan de hartspier op de lange termijn een verhoogde kans op ventriculaire ritmestoornissen, waarvoor soms ICD-implantatie noodzakelijk is.

Referenties:

  • Ingrid Kindermann , Christine Barth, Felix Mahfoud, Christian Ukena, Matthias Lenski, Ali Yilmaz, Karin Klingel, Reinhard Kandolf, Udo Sechtem, Leslie T Cooper, Michael Böhm. Update on myocarditis. J Am Coll Cardiol. 2012 Feb 28;59(9):779-92. doi: 10.1016/j.jacc.2011.09.074.
  • Matthias G. Friedrich and François Marcotte. Cardiac Magnetic Resonance Assessment of Myocarditis. Circulation: Cardiovascular Imaging. 2013;6:833–839.

Heeft u inhoudelijke vragen aangaande het onderwerp van deze nieuwsbrief? Stuurt u dan gerust een email naar communicatie@hartkliniek.com.

Lees hier meer nieuws

Een verdikte hartspier

Als huisarts en als cardioloog zien we regelmatig volwassen patiënten met een verdikte hartspier of linker ventrikelhypertrofie. [...]

Gebroken hart syndroom

Het ‘gebroken hart syndroom’ wordt gekenmerkt door acuut optreden van hartfalen, vaak na een emotionele of fysieke uitlokkende factor. [...]

Hond en Hart

Therapie waarbij dieren worden opgenomen in behandeling voor aandoeningen kan meerdere gezondheidsvoordelen bieden. [...]

Geen nieuwsartikel missen?

Ontvang per mail het meest recente nieuws over cardiologie

*verplicht
phone